مقایسه کنکور ترکیه و ایران از دریچه‌ی تفاوت‌ها و شباهتها
دانشگاه‌های ترکیه تراز علمی بالایی بین دانشگاه‌های اروپایی و جهانی دارند. برخی از این دانشگاه‌ها با آموزش به زبان انگلیسی، مرجع مناسبی برای دریافت مدرک تحصیلی هستند. اما چطور می‌شود به دانشگاه‌های این کشور ورود کرد؟ آیا مفهومی به نام کنکور در ترکیه وجود دارد؟ ام تی سی هوم در این مقاله به مهم‌ترین اصل ورود به دانشگاه در ترکیه یعنی آزمون ورودی می‌پردازد. در ادامه‌ی مقاله تفاوت‌ها و شباهت‌های کنکور ترکیه و ایران را باهم بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
برگزاری کنکور در ترکیه
پذیرش دانشگاهی بدون کنکور آرزوی هر جوان مشتاق به تحصیلی است. اما تقریبا اکثر دانشگاه‌ها در تمامی جهان، به‌ویژه دانشگاه‌های تراز اول که متقاضیان زیادی دارند، از روش برگزاری آزمون برای انتخاب دانشجویان سرآمد استفاده می‌کنند. تحصیل در ترکیه هم از همین قاعده‌ی جهانی پیروی می‌کند.
در ترکیه نیز دانشگاه‌ها به کمک آزمون، اقدام به پذیرش دانشجوهای خود می‌کنند. اما آیا میتوان نام این آزمون‌ها را کنکور ترکیه گذاشت. با اندکی مسامحه بله. اما چرا می‌گوییم مسامحه؟ برای پاسخ به این سوال شاید لازم باشد، کنکور را تعریف کنیم.
کنکور در اصل واژه‌ای فرانسوی است که برای اشاره به آزمون سراسری ورود به دانشگاه مورداستفاده قرار می‌گیرد. تعداد کشورهایی که به‌صورت سراسری و جامع اقدام به برگزاری آزمون ورود به دانشگاه می‌کنند اندک است. ازجمله در ایران.
با ارائه‌ی این تعریف، متوجه خواهیم شد که کنکور ترکیه وجود خارجی ندارد. در ترکیه آزمون ورودی به دانشگاه به‌گونه‌ای دیگر برگزار می‌شود. اما اگر بخواهیم تاکیدمان را از جامعیت بر روی کاربرد – یعنی آزمونی جهت دریافت پذیرش دانشگاه – قرار دهیم، با مسامحه میتوان گفت کنکور ترکیه وجود دارد.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع کسب اقامت ترکیه از طریق تحصیل
چه سازمانی مسئول برگزاری کنکور ترکیه است؟
در ایران سازمانی که متولی برگزاری کنکور است را همه می‌شناسیم؛ سازمان سنجش و آموزش کشور. این سازمان به‌صورت مستقیم تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار دارد. درواقع وزارت علوم خط‌مشی‌های اصلی برگزاری کنکور را تعیین می‌کند که شامل دروس، سوالات، تاریخ و شکل نهایی برگزاری امتحان می‌شود.
حالا به کنکور ترکیه می‌رسیم. وقتی در مورد آزمون ورود به دانشگاه در ترکیه صحبت می‌کنیم، مسئله کمی پیچیده می‌شود. در ترکیه دو نوع آزمون جهت ورود به دانشگاه برگزار می‌شود:
آزمون یوس جهت پذیرش دانشجویان برای ورود به دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه که به زبان ترکی استانبولی آموزش می‌دهند، برگزار می‌شود. سازمانی که متولی برگزاری یوس است، سازمان ÖSYM نام دارد. این سازمان از سال 1981 مسئول تدوین نحوه‌ی برگزاری کنکور ترکیه برای مقطع کارشناسی است.
اما آزمون سات؛ این آزمون جهت گزینش دانشجویان برای دانشگاه‌های انگلیسی‌زبان ترکیه برگزار می‌شود. آزمون سات به‌نوعی آزمونی بین‌المللی محسوب می‌شود که توسط کالج برد آمریکا طراحی و برگزار می‌شود.
بیشتر بخوانید: با بهترین دانشگاه های ترکیه آشنا شوید؟
درس‌های مورد سوال در کنکور ترکیه و ایران
همه‌ی ما از مواد مورد سوال در کنکور ایران اطلاع داریم. کنکور ایران در 5 بخش اصلی صورت می‌گیرد:
- رشته‌ی انسانی
- رشته‌ی تجربی
- رشته‌ی ریاضی
- هنر
- زبان‌های خارجی
مواد درسی در هر رشته‌ی تحصیلی متفاوت است. به‌صورت کلی سوالات از دروس مقطع دبیرستان انتخاب می‌شوند. منابع دقیق آزمون دانشگاه‌ها در ایران در ابتدای سال تحصیلی به تحت عنوان بخش‌نامه‌ای به متقاضیان اعلام می‌شود.
حال بیایید به سوالات آزمون یوس مهم‌ترین بخش کنکور ترکیه نگاهی بیندازیم:
- ریاضی
- هندسه
- هوش
- زبان ترکی
تعداد سوال‌های آزمون در سال‌های مختلف ممکن است تفاوت داشته باشد. به‌صورت کلی سوالات بین 110 تا 130 سوال در چهاربخشی است که در بالا ذکر کردیم. رشته تحصیلی و دانشگاه موردنظر هم تاثیری بر تغییر نوع سوالات آزمون ندارد.
بیشتر بخوانید: خرید ملک؛ بهترین راه دریافت اقامت ترکیه
آزمون سات نیز شیوه‌نامه‌ی برگزاری مخصوص به خود را دارد. این آزمون به شکل استاندارد شامل بخش‌ها زیر می‌شود:
- بخش اول: سوالات درک مطلب
- بخش دوم: آزمون زبان و نگارش انگلیسی
- بخش سوم: سوالات ریاضی (شامل سوالات تستی و تحلیلی)
- بخش چهارم: انشا (این بخش اختیاری است. اغلب دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجو، نمره‌ی این بخش را در نظر نمی‌گیرند).
بیشتر بخوانید: آسان ترین راه گرفتن اقامت ترکیه چیست؟
نحوه برگزاری آزمون ورودی دانشگاه در ترکیه و ایران
در بخش قبلی ذکر کردیم، مرجع برگزاری آزمون سراسری در ایران سازمان سنجش و آموزش است. سیاست‌های کلی و شیوه‌نامه‌ی برگزاری آزمون توسط این مرجع تدوین و اعمال می‌شود.
زمان برگزاری آزمون سراسری در ایران سال‌هاست بر اساس تقویم مشخصی صورت می‌گیرد. کنکور در ایران سالی یک‌بار و در تیرماه برگزار می‌شود.
آزمون دانشگاه ترکیه، ازنظر زمان برگزاری نیز تفاوت‌هایی با کنکور ایران دارد. آزمون یوس برای هر دانشگاهی به‌صورت مجزا برگزار می‌شود. به عبارت ساده‌تر هرکدام از دانشگاه‌های ترکیه سالی یک‌بار از متقاضیان خود امتحان ورودی به دانشگاه می‌گیرند.
بازه‌ی زمانی این آزمون از فروردین‌ماه تا خرداد در نظر گرفته‌شده است. بنابراین متقاضیان ورود به دانشگاه باید از طریق سایت دانشگاه موردنظر خود از زمان دقیق آزمون اطلاع یابند.
در مورد آزمون سات، برنامه‌ی زمانی کمی ساده‌تر است. این آزمون به‌صورت منظم چهار بار در سال صورت می‌گیرد؛ اکتبر، دسامبر، مارس و می.
نکته‌ی مهم در مورد آزمون سات؛ نمره‌ی قبولی در این آزمون به مدت 5 سال دارای اعتبار است. به این معنا که شرکت‌کننده در آزمون تا 5 سال می‌تواند، نتیجه‌ی آزمون خود را برای دریافت پذیرش دانشگاهی به دانشگاه‌های مربوطه ارسال نماید. پس از 5 سال نتیجه منقضی خواهد شد و داوطلب مجددا باید در آزمون جدید شرکت کند.
بیشتر بخوانید: چگونه با خرید ملک در ترکیه اقامت بگیریم؟
مقایسه سوال های کنکور ترکیه و ایران
سوالات آزمون در کنکور ایران به دو بخش عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شود. در بخش عمومی همه‌ی داوطلبان باید به سرفصل‌های درسی یکسانی پاسخ دهند. بخش اختصاصی برای هر گروه امتحانی متفاوت است.
سوالات آزمون در ایران به‌صورت چهارگزینه‌ای طرح می‌شوند. سوالات تنها یک پاسخ صحیح دارند. پاسخ صحیح امتیاز مثبت دارد و پاسخ اشتباه نمره منفی. متوسط تعداد سوالات نیز 200 می‌باشد.
کنکور ترکیه برای آزمون سات شامل 80 سوال در سه بخش هوش، ریاضی و هندسه می‌شود. به‌علاوه 20 سوال مربوط به زبان ترکی. البته برخی سال‌ها تعداد سوالات آزمون اندکی بیشتر در نظر گرفته می‌شود. سوالات آزمون یوس به‌صورت تستی است. نمره منفی برای جواب‌های اشتباه به رویکرد دانشگاه بستگی دارد. برخی دانشگاه‌ها، به ازای هر پاسخ غلط، چهار پاسخ صحیح را در نظر نمی‌گیرند.
آزمون سات نیز استانداردهای ویژه‌ی خود را دارد. سوالات این آزمون به‌صورت زیر ارائه می‌شوند:
- بخش اول: 52 سوال چهارگزینه‌ای بدون امتیاز منفی
- بخش دوم: 24 سوال چهارگزینه‌ای بدون امتیاز منفی
- بخش سوم: قسمت اول 20 سوال چهارگزینه‌ای بدون امتیاز منفی و قسمت دوم 38 سوال تحلیلی
- بخش چهارم: این بخش اختیاری است و متقاضی 50 دقیقه فرصت برای نگارش انشا دارد.
بیشتر بخوانید: اجاره‌ی خانه در ترکیه برای دانشجویان و دانش آموزان {آپدیت 2021}
آیا آزمون ورودی دانشگاه در ترکیه نیز سهمیه‌بندی دارد؟
در کنکور ایران مفهوم سهمیه و سهمیه‌بندی کاملا جاافتاده است. منظور از سهمیه امتیازهای ویژه‌ای است که برای گروهی از افراد در نظر گرفته می‌شود.
در کنکور ترکیه، سهمیه به معنایی که در ایران مرسوم است وجود ندارد. تنها منظور از سهمیه میزان پذیرش هر دانشگاه از دانشجویان خارجی می‌باشد. علاو بر این دانشگاه‌های ترکیه در طرح‌های بورسیه‌ی خود سهمیه‌هایی برای حمایت تحصیلی و مالی از دانشجویان سرآمد در نظر می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: بهترین دانشگاه های دولتی ترکیه در استانبول
رشته تحصیلی دبیرستان چقدر در نمره آزمون تاثیرگذار است؟
در این بخش به فاکتورهای تاثیرگذار بر نمره‌ی نهایی داوطلبان کنکور ترکیه و ایران می‌پردازیم. تا همین چند سال پیش معیار قبولی در دانشگاه‌های ایران، کسب بالاترین نمره در کنکور بود. اما با اصلاحاتی سابقهی تحصیلی داوطلبان در دوران دبیرستان نیز به فاکتورهای نمره‌گذاری کنکور اضافه شد.
از سال 96 تاکنون شرط معدل و نمرات امتحانات نهایی در محاسبه‌‌ی رتبه‌ی کنکور لحاظ می‌شود. اما میزان تاثیر این نمرات تغییرات زیادی به خود دیده. درنهایت میتوان گفت حداکثر تاثیر مثبت سابقهی تحصیلی بر نمره‌ی کنکور 30 درصد در نظر گرفته‌شده است.
در برگزاری کنکور ترکیه، ارائه‌ی سوابق تحصیلی بخش مهمی از روند ثبت‌‌نامی است. اما سوابق تحصیلی به‌عنوان شاخصه‌‌ی منفی در نظر گرفته نمی‌شود. بلکه در صورت بالا بودن نمرات و یا داشتن رزومه‌‌‌‌ی تحصیلی و پژوهشی عالی، داوطلب از امتیازاتی مانند بورسیه تحصیلی در ترکیه برخوردار می‌شود.
بیشتر بخوانید: دنکلیک (معادل سازی) مدارک در ترکیه
شرایط ثبت‌نام در آزمون ورودی دانشگاه در ترکیه و ایران
ازجمله تشابهات کنکور ترکیه و ایران، اجباری بودن ارائه‌ی مدرک دیپلم یا گواهی اشتغال به تحصیل در سال آخر متوسطه است.
داوطلبان برای شرکت در آزمون یوس مدارک زیر را باید ارائه کنند:
- پاسپورت
- مدرک دیپلم (اشتغال به تحصیل در سال آخر دبیرستان)
- ریزنمرات مقطع دبیرستان
- تکمیل فرم‌های درخواست شرکت در آزمون
- پرداخت هزینه‌های آزمون (برآورد هزینه‌ی شرکت در آزمون یوس به سیاست‌های دانشگاه‌های بستگی دارد).
مدارک لازم جهت ثبت‌نام در کنکور ایران:
- تکمیل فرم‌های ثبت‌نام
- ارائه‌ی کارت ملی
- ارائه‌ی سوابق تحصیلی (مدرک دیپلم، نامه‌ی اشتغال به تحصیل و ریزنمرات)
- پرداخت هزینه ثبت‌نام (سال 1401 برابر با 54 هزارتویمان برای هر گروه آزمایشی)
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع تحصیل در ترکیه
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی شباهتها و تفاوت‌های کنکور ترکیه و ایران پرداختیم. در پایان ذکر چند نکته ضروری است. کنکور در ایران به‌صورت متمرکز برگزار می‌شود، حال آزمون یوس، آزمونی غیرمتمرکز است. همچنین بر اساس سیاست‌های آموزشی دانشگاه‌های ترکیه، آزمون یوس می‌تواند به زبانی غیر از ترکیه (عربی یا فارسی) نیز برگزار شود.
اگر به دنبال دریافت اطلاعات بیشتر درباره‌ی تحصیل در ترکیه هستید، می‌توانید به سایت turkey-study مراجعه نمایید.
