آشنایی با نظام آموزش عالی ترکیه برای کسانی که قصد تحصیل در ترکیه را دارند لازم و ضروری است. اما چرا این موضوع مهم است؟ وظیفه‌ی اصلی سازمان آموزش عالی ترکیه چیست؟ چه نقشی در پذیرش دانشجو و آموزش در دانشگاه‌های ترکیه دارد؟ موضوعی است که ام تی سی هوم در این مقاله به آن می‌پردازد. با ما همراه باشید.
معرفی سازمان آموزش عالی ترکیه
در سال 1981 سیستم آموزشی در دانشگاه‌های ترکیه مورد بازبینی قرار گرفت. در نهایت این بازبینی منجر به شکل‌گیری سازمانی ناظر و تعیین‌کننده در زمینه‌ی تحصیلات دانشگاهی شد. این سازمان با عنوان سازمان آموزش عالی ترکیه شناخته می‌شود.
نظام آموزش عالی ترکیه محور و مرکز عملکرد تمام موسسات آموزشی در زمینه‌ی تحصیلات تکمیلی محسوب می‌شود و به عنوان زیرمجموعه‌ی وزارت آموزش عالی ترکیه شناخته می‌شود.
ازجمله اقداماتی که در طول سالیان این سازمان انجام داده رشد و توسعه‌ی توامان واحدهای دانشگاهی در کشور ترکیه است. امری که اکنون تحصیل در ترکیه را به عنوان گزینه‌ی قابل تامل برای شهروندان خارجی نیز تبدیل کرده است.
تاسیس دانشگاه‌های خصوصی و غیرانتفاعی در کنار دانشگاه‌های دولتی یکی از تصمیمات مهم سازمان آموزش عالی ترکیه برای ترویج تحصیلات دانشگاهی در این کشور بود.
بیشتر بخوانید: اجاره‌ی خانه در ترکیه برای دانشجویان و دانش آموزان {آپدیت 2021}
نظام آموزشی بلونیا
احتمالا شما هم اصطلاح بلونیا را شنیده‌اید. بلونیا سیستم آموزشی یکپارچه در میان کشورهای اروپایی است. هدف از این سیستم یکپارچه‌سازی تحصیلات دانشگاهی در کشورهای اروپایی است. این نظام برای تقویت آموزشی هم برای دانشجویان و هم کادر آموزشی در این کشورها تدوین‌شده است.
سازمان آموزش عالی ترکیه نیز منطبق بر استانداردهای بلونیا عمل می‌کند. دوره‌های آموزش 3 مقطعی بعد از تحصیل در دبیرستان با هدف افزایش بازده یادگیری و آموزش، آماده‌سازی دانشجویان جهت ورود به بازار کار و افزایش اعتبار مدارک دانشگاهی مطابق استانداردهای بلونیا در ترکیه هم در دستور کار قرار دارد.
در ترکیه، دانش‌آموزان پس از پایان تحصیلات خود، می‌توانند وارد هر یک از موسسات دانشگاهی تحت نظارت نظام آموزش عالی ترکیه شوند.
آموزش عالی در ترکیه در موسسات دولتی و خصوصی در مقاطع فوق‌دیپلم، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا امکان‌پذیر است. موسسات آموزش عالی ترکیه هم عبارت‌اند از دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها، مدارس آموزش عالی، مراکز علمی و کاربردی، موسسات پژوهشی و هنرکده‌ها و موسسات آموزش فنی.
بیشتر بخوانید: آسان ترین راه گرفتن اقامت ترکیه چیست؟
وظایف نظام آموزش عالی ترکیه
سازمان یوک یا همان سازمان آموزش عالی ترکیه، یک وظیفه‌ی اساسی بر دوش دارد؛ تدوین و تنظیم برنامه‌ی آموزشی برای دانشگاه‌ها. این سازمان به‌صورت کلی بر عملکردهای دانشگاهی شامل سال تحصیلی، سیستم آموزشی، زبان آموزشی و طول دوره‌های تحصیلی نظارت دارد.
دانشگاه‌ها در ترکیه تقریبا به‌صورت مستقل عمل می‌کنند. هر دانشگاهی آزمون اختصاصی خود برای پذیرش دانشجو را دارد. برنامه‌های آموزشی شامل چارت درسی، رشته‌ها و امکانات فوق‌برنامه در هر دانشگاهی به‌صورت مجزا تدوین می‌شود. در این میان وظیفه‌ی اصلی سازمان آموزش عالی تعیین خط‌مشی‌های آموزشی و تحصیلی و یکپارچه‌سازی نظام آموزشی در ترکیه است.
سازمان آموزش عالی ترکیه برنامه‌های خود را به‌صورت کوتاه‌مدت و بلندت مدت تدوین می‌کند. و از دانشگاه‌های تحت نظارت خود می‌خواهد به اصول یکپارچه ساز و اولیه آن پایبند باشد.
اما برای خارجی‌هایی که قصد مهاجرت و دریافت اقامت از طریق تحصیل در ترکیه را دارند، چرا شناخت سازمان یوک یا همان نظام آموزش عالی ترکیه مهم است؟
یکپارچه‌سازی کلیدواژه‌ی مهمی در پاسخ به این سوال است. یکی از مهم‌ترین وظایفی که این سازمان بر عهده دارد، تایید و معادل‌سازی مدارک تحصیلی دانشجویان خارجی است. بنابراین در طی مراحل دریافت پذیرش دانشگاهی و ثبت‌نام دانشگاه، گذر دانشجویان خارجی به این سازمان خواهد افتاد.
اما مهم‌تر از همه سازمان آموزش عالی ترکیه، ساختارهای آموزشی این کشور را تعیین می‌کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای جامع دریافت بورسیه تحصیلی در ترکیه
ساختار سازمان آموزش عالی ترکیه
منظور ما از ساختارهای آموزش عالی در ترکیه انواع دانشگاه، موسسه‌های آموزشی و مقاطع مختلف تحصیلی است. نظام آموزش عالی ترکیه علاوه بر نظارت بر این ساختارها، شکل نهایی آن‌ها را مورد تایید قرار می‌دهد.
موسسه‌های آموزشی ترکیه همان‌طور که اشاره کردیم شامل دانشگاه، موسسات آموزش عالی مانند کالج، موسسات هنری مانند کنسرواتوار، مراکز عالی آموزش فنی، مراکز علمی – کاربردی و موسساتی ازاین‌دست می‌شود.
دوره‌های آموزشی و سنوات آموزشی نیز تحت نظارت نظام آموزش عالی شکل می‌گیرد.
- دوره‌ی آموزشی کالج به مدت یک سال
- دوره‌ی فوق‌دیپلم به مدت 2 سال
- دوره‌ی لیسانس بسته به رشته‌ی تحصیلی بین 3 تا 5 سال
- دوره‌ی کارشناسی ارشد 2 سال
- دوره‌ی دکتر در حدود 4 سال
این زمان‌بندی‌ها بر اساس قرارداد بلونیا و سیستم آموزشی متحد اروپا شکل‌گرفته است.
به‌صورت کلی در ترکیه دو نوع دانشگاه داریم؛ دانشگاه دولتی و دانشگاه خصوصی. دانشگاه‌ها واحدهای آموزشی بزرگی هستند که می‌توانند از چندین دانشکده تشکیل شوند. همچنین در برخی از دانشگاه‌های ترکیه، دانشکده‌های خاصی برای تحصیلات کارشناسی ارشد و دکترا در نظر گرفته‌شده است که امکانات پیشرفته‌تری در اختیار دانشجویان خود قرار می‌دهند.
واحدهای و مؤسسات پژوهی هم تحت نظارت سازمان آموزش عالی ترکیه قرار دارند. این موسسات پژوهشی یا به‌صورت وابسته، در کنار دانشگاه‌های ترکیه فعالیت می‌کنند یا انستیتوهای مستقلی هستند که بر روی پژوهش تمرکزیافته‌اند.
در کنار دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها مدارس عالی قرار دارند. این مدارس تحت نظارت آموزش‌وپرورش ترکیه قرار ندارند. بلکه فرآیند مهارت‌آموزی را در فارغ‌التحصیلان دبیرستان پیگیری می‌کند. این مدارس عالی بیشتر در زمینه‌ی هنر و یا تکنیک فعالیت می‌کنند. دانشجویان مدارس عالی برای ورود به بازار کار و کار عملی تربیت می‌شوند.
بیشتر بخوانید: شرایط کار دانشجویی در ترکیه حین تحصیل را بدانید
شیوه‌های آموزشی مورد تایید سازمان آموزش عالی در ترکیه
سازمان آموزش عالی ترکیه خط‌مشی آموزشی در دانشگاه‌ها را تعیین می‌نماید. اما این خط‌مشی‌های آموزشی چیست؟
انواع شیوه‌های آموزشی در ترکیه
به‌صورت کلی آموزش در دانشگاه‌های ترکیه به دو دسته‌ی آموزش حضوری و تحصیل از راه دور (شیوه‌ی مجازی – مکاتبه‌ای) تقسیم می‌شود.
آموزش حضوری شیوه‌ی غالب آموزش در ترکیه است. کلاس‌ها در طول هفته و در ساعات مشخصی برگزار می‌شود. امتحانات نیز به‌صورت حضوری اخذ می‌شود. این شیوه‌ی تحصیل، شیوه‌ی متداول در اکثر دانشگاه‌های جهان است.
آموزش از راه دور مانند کلاس‌های مجازی یا مکاتبه‌ای نظیر دانشگاه پیام نور ایران در ترکیه نیز وجود دارد. در این شیوه‌ی آموزشی دانشجویان از طریق پلتفرم‌های جایگزین مانند دوره‌های آموزشی آنلاین، وسایل کمک‌آموزشی، رادیو و تلویزیون، دروس خود را پیگیری می‌کنند.
آموزش به شیوه‌ی مجازی معمولا بیشتر از آموزش حضوری طول می‌کشد. اولین دانشگاهی که در ترکیه دوره‌های مکاتبه‌ای را دایر کرد، دانشگاه آنادولو بود. در دوران همه‌گیری کرونا استفاده از روش‌های آموزش مجازی در اغلب دانشگاه‌های ترکیه جایگزین دوره‌های حضوری شد.
بیشتر بخوانید: با بهترین دانشگاه های ترکیه آشنا شوید؟
انتخاب زبان آموزشی در ترکیه
یکی از نکات جذاب تحصیل در ترکیه، که سیاست‌های آن توسط سازمان آموزش عالی تدوین می‌شود؛ زبان آموزشی در دانشگاه‌های این کشور است.
در دانشگاه‌های ترکیه زبان رسمی به‌صورت رسمی زبان ترکی استانبولی است. دانشجویان خارجی برای اخذ پذیرش دانشگاهی در این کشور باید مدرک زبان تومر ارائه کنند و در مرحله‌ی بعد در آزمون یوس شرکت کنند.
بااین‌وجود بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه، به‌ویژه دانشگاه‌های خصوصی دوره‌های آموزشی خود را به زبان انگلیسی، فرانسوی یا آلمانی نیز برگزار می‌کنند. برای ورود به این دانشگاه‌ها ارائه مدرک معتبر زبان ضروری است.
بیشتر بخوانید: یادگیری زبان ترکی استانبولی چقدر زمان می‌برد؟
شرایط پذیرش دانشگاه های ترکیه
دانشگاه‌های ترکیه از طریق برگزاری آزمون اقدام به پذیرش و ثبت‌نام دانشجو می‌کنند. لازم به ذکر است هر دانشگاهی تقویم خاص خود برای برگزاری آزمون ورودی را دارد. دانشجویان خارجی متقاضی تحصیل در ترکیه باید مدرک زبان معتبر با حدنصاب نمره‌ی قبولی در دانشگاه را ارائه کنند.
این مدرک زبان، بسته به دوره‌ی آموزشی دانشگاه ترکی (تومر) انگلیسی (آیلتس یا تافل) است. در مرحله‌ی بعد متقاضی ورود به دانشگاه باید در آزمون ورودی شرکت کند.
مهم‌ترین مرحله‌ی ثبت‌نام در دانشگاه برای دانشجویان خارجی معادل‌سازی مدارک تحصیلی پیشین است.
بیشتر بخوانید: بهترین دانشگاه های دولتی ترکیه در استانبول
ارزشیابی مدارک تحصیلی در ترکیه
دانشجویان خارجی برای ورود به دانشگاه‌های ترکیه باید معادل‌سازی مدارک تحصیلی خود را انجام دهند. این مدارک به شرح زیر می‌باشند.
- در صورت تقاضای تحصیل در دوره‌ی فوق‌دیپلم یا کارشناسی؛ مدارک تحصیلی دبیرستان و دیپلم
- در صورت تقاضا تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، مدارک تحصیلی پیشین شامل مدرک کارشناسی
- در صورت درخواست تحصیل در مقطع دکترا، مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد
بر اساس قوانین سازمان آموزش عالی ترکیه از سال 2007 تاکنون مدارک تحصیلی دانشجویان خارجی باید ارزشیابی و معادل‌سازی شود. درنتیجه ارائه‌ی مدرک پیشین جهت معادل‌سازی به شورای آموزش عالی ترکیه امری ضروری است.
سخن پایانی
دانشگاه‌های ترکیه، واحدهای مستقلی هستند، بنابراین وجود سازمانی به نام نظام آموزش عالی جهت یکپارچه‌سازی سیستم آموزشی منطبق بر نظام بلونیا ضروری است. این سازمان شرط بهبود و رشد دانشگاه‌ها و مدارک تحصیلی ترکیه می‌باشد.
در پایان اگر علاقه‌مند به تحصیل در ترکیه هستید، به turkey study مراجعه نمایید.
