کشور آلمان با داشتن سیستم آموزشی باکیفیت و امکانات فراوان، جزو بزرگ‌ترین مقاصد تحصیلی برای دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شود. مؤسسات آموزشی و دانشگاهی شاخص، طیف گسترده‌ای از برنامه‌های تحصیلی و هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه تحصیل، موجب شده است تا آلمان، کشوری کم‌نظیر برای ادامه تحصیل باشد. در این مقاله می‌خواهیم با تمامی جزئیات مهاجرت تحصیلی به آلمان، شرایط مهاجرت و مزایای تحصیل در این کشور بیشتر آشنا شویم. اگر قصد دارید با فرصت‌های آموزشی و تحصیلی در یکی از بهترین کشورهای دنیا آشنا شوید، این مقاله ام‌تی‌سی هوم را تا انتها مطالعه کنید.
چرایی تحصیل در آلمان
آلمان کشوری با سیستم آموزشی پیشرفته و مبتنی بر پژوهش است و در آن، یک رویکرد مدون برای سخنرانی‌ها و سمینارها دنبال می‌شود. سیستم آموزشی این کشور، بسیار رقابتی است. در این کشور، 400 موسسه آموزش عالی قرار دارد که از این تعداد، 59 دانشگاه در زمره رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان هستند. از زمان گشایش نخستین دانشگاه از سال 1386 میلادی در آلمان، دانشگاه‌های این کشور همواره جزو برترین دانشگاه‌های اروپا بوده‌اند. امروزه، نهادهای دولتی آلمان توجه بیشتری به آموزش عالی این کشور می‌کنند. آلمان طی هر سال حدود 14200 دلار به ازای هر دانشجو پرداخت می‌کند (بالاتر از میانگین OECD 11800 دلار). مهاجرت تحصیلی به آلمان، یکی از بهترین گزینه‌ها برای اقامت و ورود به بازار کار این کشور تلقی می‌شود.
دلایل انتخاب آلمان توسط دانشجویان بین‌المللی
دلایل زیادی از نگاه دانشجویان دیگر کشورها جهت مهاجرت تحصیلی به آلمان وجود دارند. برخی از مهم‌ترین دلایل عبارت‌اند از:
آموزش عالی رایگان در دانشگاه‌های دولتی
بیشتر دانشگاه‌های دولتی برای تمامی دانشجویان خارجی صرف‌نظر از ملیت آنها رایگان هستند. بنابراین بسیاری از دانشجویان بین‌المللی می‌توانند تحصیل رایگان در آلمان را تجربه کنند. بااین‌حال، دستیابی به تحصیل رایگان در آلمان، چندان ساده نیست. تعداد دانشگاه‌های دولتی محدود بوده و تسلط به زبان آلمانی در این دانشگاه‌ها ضروری است. از طرف دیگر، دانشگاه‌های خصوصی برنامه‌های آموزش زبان انگلیسی را برگزار می‌کنند اما هزینه‌های تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی، زیاد است.
انواع برنامه‌های تحصیلی در رشته‌های گوناگون
تحصیلات دانشگاهی در آلمان، مبتنی بر رشته‌های مختلف تحصیلی و اهداف مشخص در هر مقطع است. درواقع دانشجویان می‌توانند مسیرهای مشخصی را با وجود آموزش و فرصت‌های تخصصی به‌منظور توسعه حرفه‌ای مهارت‌های خود طی کنند.
محیطی ایده آل برای مطالعه در رشته‌های مختلف
دانشگاه‌های آلمان، جزو برترین دانشگاه‌های اروپا در رشته‌های مهندسی و فناوری محسوب می‌شود. این کشور دارای صنایع و پایگاه فناوری بسیار پیشرفته‌ای است که این مزیت همراه با مشارکت‌های گسترده بین دانشگاه و صنعت، منجر به ارائه برنامه‌های پژوهشی نوآورانه و مؤثر برای علاقه‌مندان به فناوری می‌شود.
از طرفی، دانشگاه‌های آلمان در رشته‌هایی همچون فلسفه، ادبیات و تاریخ، سرآمد هستند. کانت، هگل و هایدگر تنها برخی از نام‌هایی هستند که باعث تحولاتی شگرف در این حوزه‌ها شده‌اند.
فرآیند مهاجرت تحصیلی به آلمان
شاید بپرسید چگونه به آلمان مهاجرت تحصیلی کنیم؟ کشور آلمان، دانشجویان سراسر دنیا را برای حضور در دانشگاه‌های خود جذب می‌کند. بااین‌حال، آلمان مانند تمامی کشورهای دیگر، قوانین خاص خود را جهت پذیرش دانشجویان و ورود به این کشور دارد. یکی از مهم‌ترین شرایط مهاجرت تحصیلی به آلمان، دریافت ویزای تحصیلی این کشور است. دریافت ویزا برحسب نوع ویزا و مقطع تحصیلی، یکی از معیارهای مشترک در میان تمامی راه‌های مهاجرت تحصیلی به آلمان محسوب می‌شود. همچنین مدارک دیگر همچون گواهی پذیرش دانشگاه، اثبات تمکن مالی، داشتن بیمه سلامت و اخذ مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی (برحسب برنامه تحصیلی موردنظر خود)، جزو ضوابط مهم این کشور محسوب می‌شوند.
در مورد شرایط سنی مهاجرت تحصیلی به آلمان، هیچ محدودیتی برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان وجود ندارد و تمامی افراد با هر سنی می‌توانند تقاضای ثبت‌نام خود در آلمان را ارائه کنند. متوسط سن تحصیل در دانشگاه‌های آلمان 28 سال است.
ویزای تحصیلی آلمان
برای کشورهایی همچون ایران که عضو اتحادیه اروپا یا عضو منطقه اقتصادی اروپا نیستند، دریافت ویزای تحصیلی آلمان ضروری است. اطلاعات زیر بر اساس منابع وب‌سایت‌های سفارتخانه و کنسولگری آلمان ارائه شده‌اند. ضوابط دریافت ویزا برای مهاجرت تحصیلی به آلمان عبارت‌اند از:
- شما باید برای قرار ملاقات به‌منظور حضور در سفارتخانه آلمان در تهران، ثبت‌نام کنید. شما باید فرم تقاضا را به‌صورت آنلاین پر کرده و از آن، پرینت بگیرید. سعی کنید سر وقت در محل دفتر صدور ویزا حضور پیدا کرده و فرم تقاضای خود را تحویل دهید.
- نیازی به سفر خارجی جهت دریافت ویزای آلمان نیست. مدت‌زمان انقضای ویزای آلمان، 3 سال است. با بررسی سؤالات رایج مصاحبه به‌صورت آنلاین، برای مصاحبه ویزای تحصیلی آلمان آماده شوید. باید تأییدیه پرداخت هزینه تقاضای ویزا را در زمان مصاحبه، همراه خود داشته باشید.
- تمامی مدارک لازم را از قبل بررسی کنید. می‌توانید کلیه مدارک لازم برای حضور در سفارت آلمان را از وب‌سایت رسمی آن مشاهده کنید.
نوع ویزای لازم برای ورود به آلمان
اگر هدف شما برای ورود به آلمان، تحصیل و حضور بلندمدت در این کشور است، نیازی به دریافت ویزای کوتاه‌مدت/ شنگن (ویزای نوع C) است. شما باید برای دریافت ویزای ملی آلمان (ویزای نوع D) که ویزای بلندمدت محسوب می‌شود، اقدام کنید.
علاوه براین، شما با توجه به برنامه تحصیلی خود، باید بدانید که سه نوع ویزا برای مهاجرت تحصیلی به آلمان وجود دارند.
ویزای دوره زبان آلمان
مدت‌زمان دوره‌های زبان آلمانی، از 3 ماه تا 1 سال است.
ویزای تقاضای تحصیل در آلمان
اگر هنوز نامه پذیرش رسمی را از دانشگاه موردنظر خود دریافت نکرده‌اید و باید در امتحانات ورودی دانشگاه شرکت کنید، می‌توانید برای دریافت این ویزا اقدام کنید. مدت‌زمان اعتبار این ویزا، 3 ماه است و امکان تمدید آن تا 6 ماه وجود دارد.
ویزای دانشجویی آلمان
اگر شما در یکی از دانشگاه‌های آلمان پذیرفته شده‌اید، می‌توانید برای دریافت این ویزای بلندمدت اقدام کنید. همچنین باید در دفتر ثبت‌نام اتباع بیگانه شهر محل اقامت خود پس از گذشت دو هفته از زمان حضور خود در آلمان، ثبت‌نام کنید. بدین ترتیب می‌توانید برای دریافت اقامت آلمان اقدام کنید.
مدارک لازم برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان
شما باید مدارک زیر را برای دریافت ویزا به‌منظور مهاجرت تحصیلی به آلمان، آماده کنید.
- دو فرم ویزای ملی پر شده و امضا شده
- پاسپورت ملی معتبر
- دو فتوکپی از پاسپورت
- گواهی تولد
- گواهی ازدواج و فرزند (در صورت تأهل و داشتن فرزند)
- دو عکس پرتره بیومتری که به‌تازگی گرفته شده است.
- فتوکپی مدرک اقامت گذشته در آلمان (اگر در گذشته، در آلمان حضور داشته‌اید).
- اثبات تمکن مالی. شما باید الزامات مالی لازم برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان را داشته باشید. شما باید با توجه به شرایط خود، یکی از مدارک زیر را آماده کنید.
- گواهی حساب بانکی مسدود شده آلمان. می‌توانید حساب بانکی مسدود شده در کشور آلمان را که مورد پذیرش سفارتخانه آلمان باشد، به‌صورت آنلاین آماده کنید.
- نامه تعهد. می‌توانید این نامه را از فرد ساکن در آلمان که نشان‌دهنده پوشش هزینه‌های اقامت و دیگر هزینه‌های زندگی شما در آلمان است، دریافت کنید.
- نامه اعلامیه حمایت خانواده. با این نامه، والدین شما بیان می‌کنند که از شما در طی حضورتان در آلمان، پشتیبانی مالی می‌کنند.
- گواهی بورسیه تحصیلی آلمان. اگر بورسیه تحصیلی آلمان را دریافت کرده‌اید، این گواهی مؤید دریافت بورسیه و پوشش هزینه‌های مالی شما توسط دانشگاه است.
- اثبات پذیرش در دانشگاه. می‌توانید یکی از مدارک زیر را آماده کنید.
- نامه پذیرش دانشگاه
- نامه پذیرش دوره زبان آلمانی
- مدرک پرداخت هزینه ویزا. هزینه ویزای تحصیلی آلمان 75 یورو است.
- مدرک تسلط به زبان آلمانی (برای دوره‌های آلمانی یا ترکیبی)
- مدرک تسلط به زبان انگلیسی (برای دوره‌های انگلیسی یا ترکیبی)
- بیمه سلامت سفر. دانشجویان 29 سال به پایین، می‌توانند از بیمه سلامت رایگان سفر به مدت 31 که توسط بیمه دانشجویی آلمان پشتیبانی می‌شود، برخوردار شوند. دانشجویان 30 سال به بالا، دانشجویان زبان، دستیاران پزشکی و دانشجویان دکتری، باید طرح بیمه درمانی EDUCARE24 را دریافت کنند. این طرح، مقرون‌به‌صرفه و باکیفیت بوده و توسط سفارت و کنسولگری آلمان در سراسر جهان، پذیرفته می‌شود.
هزینه مهاجرت تحصیلی به آلمان
شاید یکی از مهم‌ترین پرسش‌های شما، این باشد که مهاجرت تحصیلی به آلمان، چقدر پول لازم است؟ شما پیش از مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل، باید با اطلاعات هزینه‌های مختلف اقامت، تحصیل و هزینه‌های جاری زندگی آشنا باشید.
هزینه تحصیل در دانشگاه‌های آلمان
تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های دولتی آلمان، رایگان است (مگر آنکه رشته تحصیلی شما در مقطع کارشناسی ارشد با رشته تحصیلی شما در مقطع کارشناسی متفاوت باشد). این مزیت برای تمامی دانشجویان بین‌المللی وجود دارد. علاوه براین، اگر بورسیه تحصیلی آلمان را دریافت کرده‌اید، نیازی به پرداخت هزینه تحصیلی نیست. شما باید صرفاً هزینه اداری را که معمولاً بین 350-100 یورو به ازای هر ترم است، پرداخت کنید.
هزینه شهریه دانشگاه‌های خصوصی آلمان در دوره کارشناسی ، به میزان 26000 یورو در سال و به میزان 40000 یورو در سال در مقطع کارشناسی ارشد است. هزینه تحصیل در رشته‌های مهندسی و مدیریت و کسب‌وکار، بیش از سایر رشته‌ها است.
هزینه زندگی در آلمان برای دانشجویان
هزینه زندگی در آلمان در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی مانند انگلیس، کشور نسبتاً ارزانی محسوب می‌شود. میانگین هزینه‌های زندگی دانشجویان حدود 1000-700 یورو در ماه با احتساب هزینه اقامت است.
- شهرهای بزرگ: کل هزینه‌های زندگی دانشجویان در شهرهای بزرگ مانند برلین، فرانکفورت یا دوسلدورف، حدود 1500-900 یورو در ماه است.
- شهرهای کوچک: هزینه ماهانه زندگی دانشجویان در شهرهای کوچک مانند فرایبورگ، لایپزیش یا هانوفر، بین 1100-750 یورو در ماه است.
هزینه‌های اقامت در آلمان
گزینه‌های مختلفی برای اقامت دانشجویان در آلمان وجود دارد. به‌طور مثال، می‌توان به سالن‌های اقامت دانشجویان بین‌المللی، اجاره مشترک یک واحد آپارتمان و یا اجاره آپارتمان‌های یک خوابه (که استودیو نیز نامیده می‌شوند)، اشاره کرد. متوسط هزینه‌های اقامت یک دانشجو در آلمان عبارت‌اند از:
- زندگی مستقل و به تنهایی در یک استودیو: 390 یورو در ماه
- اجاره مشترک یک آپارتمان: 365 یورو در ماه
- زندگی در محل اسکان دانشجویی: 250 یورو در ماه
اتاق‌های سالن‌های اقامت دانشجویان، یکی از مشهورترین روش‌ها برای اسکان دانشجویان محسوب می‌شود. بر اساس آمار DAAD، حدود %40 دانشجویان بین‌المللی در سکونت‌گاه‌های دانشجویی اقامت دارند. دومین گزینه، اجاره یک واحد آپارتمان به‌صورت مشترک است، به‌نحوی‌که %30 از دانشجویان، از این روش استفاده کرده‌اند.
مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقاطع مختلف
شرایط خاصی برای مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقاطع مختلف دانشگاهی و دیپلم وجود دارد. این شرایط عبارت‌اند از:
مهاجرت تحصیلی به آلمان با مدرک دیپلم
اگر قصد دارید در یکی از مؤسسات آموزش عالی آلمان مشغول به تحصیل شوید، به مدرک گواهی ورود به دانشگاه (Hochschulzugangsberechtigung) نیاز دارید. شما با این گواهی می‌توانید، صاحب صلاحیت لازم برای تحصیل در دانشگاه شوید. اگر مدرک متوسطه شما برای تحصیل در آلمان مناسب نباشد، باید پیش از ثبت‌نام، در دوره فاندیشن (Studienkolleg) حضور پیدا کنید.
مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطع کارشناسی
آلمان یکی از بهترین کشورها در ارائه دوره‌های آموزشی در مقطع کارشناسی در اروپا و جهان محسوب می‌شود. مدرک فارغ‌التحصیلی دانشگاه‌های آلمان، به‌طور گسترده در سطح بین‌المللی پذیرفته می‌شوند. مدت‌زمان اخذ مدرک کارشناسی به مدت 3 تا 4 سال در رشته‌های مختلف و تا 6 سال در مقطع پزشکی است. برخی از رشته‌های دوره کارشناسی به زبان انگلیسی و بیشتر رشته‌ها نیز به زبان آلمانی ارائه می‌شوند. بنابراین، با توجه به رشته موردنظر خود، باید در یکی از زبان‌های انگلیسی و آلمانی تسلط داشته باشید.
مهاجرت تحصیلی به آلمان در مقطع ارشد
دانشگاه‌های دارای رنکینگ بالا، دوره‌های آموزشی به دو زبان آلمانی و انگلیسی، هزینه‌های تحصیلی معقول و یا رایگان، موجب شده‌اند تا تحصیل در مقطع ارشد در کشور آلمان، جذابیت بالایی داشته باشد. تعداد دانشجویان بین‌المللی مقطع کارشناسی ارشد در آلمان، طی سال‌های اخیر افزایش یافته است. بر اساس برآوردها، %37 (140000 نفر) از کل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های آلمان، دانشجویان خارجی هستند.
در جدول زیر، برخی از بهترین دانشگاه‌های دوره کارشناسی ارشد در آلمان ارائه شده‌اند.
| دوره تحصیلی | بهترین دانشگاه‌های ارائه‌کننده | مشاغل مناسب پس از تحصیل |
| کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک | – دانشگاه فنی مونیخ (TUM)
– موسسه فناوری کارلسروهه (KIT) – دانشگاه اشتوتگارت |
– مهندس مکانیک
– مهندس طراح مکانیک – مهندس تحلیل و پشتیبانی سیستم‌های مکانیکی |
| کارشناسی ارشد علوم و مهندسی کامپیوتر | – TUM
– RWTH آخن – دانشگاه فنی برلین |
– تکنسین رایانه
– طراح نرم‌افزار کامپیوتر – تحلیلگر کیفیت |
| کارشناسی ارشد مهندسی خودرو | – RWTH آخن
– TUM – KIT |
– مدیر مونتاژ خودرو
– مدیر قطعات خودکار – بازرس خودروهای موتوری |
| کارشناسی ارشد علوم داده | – دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU)
– TUM – RWTH آخن |
محقق و متخصص علوم داده |
| کارشناسی ارشد مهندسی عمران | – TUM
– RWTH آخن – TU برلین |
– مهندس عمران
– مهندس سازه |
| کارشناسی ارشد مهندسی برق | – TUM
– RWTH آخن – TU برلین |
– مهندس برق
– مهندس انرژی – مهندس طراحی الکترونیک |
| کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا | – RWTH آخن
– دانشگاه فنی براونشوایگ – دانشگاه برمن |
– -طراحان سفینه فضایی
– بازرس و مسئول تطبیق – مهندس هوافضا (تجاری) |
| کارشناسی ارشد زیست‌فناوری | – دانشگاه هیدلبرگ
– LUM – TUM |
– محقق زیست‌فناوری
– دانشمند زیست‌فناوری |
| کارشناسی ارشد مکانترونیک | – TUM
– FH آخن – دانشگاه اشتوتگارت |
– مهندس ارشد مکانیک
– مهندس طراح مکانیک |
| کارشناسی ارشد معماری | – دانشگاه باوهاوس وایمر
– دانشگاه اشتوتگارت – RWTH آخن |
– معماران صنعتی
– معمار منظر |
معایب و مزایای زندگی در آلمان
زندگی در آلمان همانند تمامی کشورهای جهان دارای مزایا و معایبی است. در این قسمت با فواید و همچنین معایب زندگی در آلمان برای ایرانیان آشنا می‌شویم.
مزایای زندگی در آلمان
کشور آلمان، به‌عنوان بهترین اقتصاد در اروپا و یکی از بهترین اقتصادهای جهان به شمار می‌آید. از مزیت‌های زندگی در کشور آلمان، می‌توان به هزینه نسبتاً کم زندگی در مقایسه با سایر کشورهای مهم اروپا، تعادل مناسب میان کار و زندگی، سروقت بودن و منظم بودن مردم آلمان، دسترسی ساده به سایر کشورهای اروپایی، سیستم درمانی پیشرفته و حمل‌ونقل گسترده و فراگیر اشاره کرد.
علاوه براین، بسیاری از شرکت‌ها و صنایع آلمان، شهرتی جهانی دارند. کمبود نیروهای متخصص موجب شده است تا بسیاری از شرکت‌های آلمانی به دنبال بهره‌مندی از افراد متخصص در زمینه‌های مختلف باشند. بنابراین می‌توان با مهاجرت تحصیلی به آلمان و اخذ اقامت دائم این کشور پس از گذشت چند سال، به بازار کار این کشور وارد شد.
معایب زندگی در آلمان
علی‌رغم برتری مزایای زندگی در آلمان نسبت به معایب آن، اما نمی‌توان از این معایب غافل شد. بزرگ‌ترین عیب زندگی در آلمان، سنگین بودن مالیاتی است که توسط دولت اخذ می‌شود. با توجه به حقوق مهاجران، ممکن است مالیات بر درآمد آنها، به میزان 40 درصد باشد. علاوه براین، هرچند که بیشتر آلمانی‌ها به زبان انگلیسی تسلط دارند، اما آنها علاقه‌ای به صحبت به زبان انگلیسی ندارند. ممکن است یادگیری زبان آلمانی برای برخی افراد دشوار باشد.
کلام پایانی
مهاجرت تحصیلی به آلمان، یکی از اصلی‌ترین اهداف دانشجویان بین‌المللی برای ادامه تحصیلات خود محسوب می‌شود. دانشجویان پیش از مهاجرت تحصیلی به آلمان، باید کلیه ضوابط و معیارهای موردنظر دولت آلمان را برآورده کرده و نسبت به اخذ ویزای تحصیلی این کشور اقدام کنند. دانشگاه‌های آلمان در تمامی مقاطع تحصیلی، جزو برترین کشورهای جهان محسوب می‌شود و سیستم آموزشی این کشور، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. بسیاری از افراد از مزایای اقامت دائم آلمان مطلع هستند. ازاین‌رو، آنها مهاجرت تحصیلی به آلمان را بهترین شیوه برای ورود به این کشور دانسته و پس از کسب اقامت موقت، به دنبال اقامت دائم و ورود به بازار کار جذاب این کشور هستند.
