تنگه‌ی بسفر یا بوسفروس (Bosphorus) یک تنگه‌ی طبیعی است میان دو دریای سیاه و مرمره. یک آبراه طبیعیِ استراتژیک که نه تنها استانبول را به دو بخش تقسیم کرده است، بلکه نقطه‌ی اتصال دو قاره‌ی اروپا و آسیا هم محسوب می‌شود. بسفر به نوعی نماد شهر بزرگ استانبول است. شهری که خواب ندارد و روزانه هزاران گردشگر از آن دیدن می‌کنند. بسفر و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آن بی شک مقصد بسیاری از گردشگران خارجی و داخلی در ترکیه است. در این مطلب از ام تی سی هوم قصد داریم شما را با این تنگه زیبا آشنا کنیم. همراه ما باشید.
شکل گیری تنگه‌ی بسفر
فرضیه‌های زیادی در مورد شکل گیری تنگه، همیشه میان زمین شناسان مطرح بوده است. مورد قبول‌ترین آن‌ها طغیان دریای سیاه است. بر اساس این فرضیه در فاصله‌ی 5600 تا 6800 سال پیش از میلاد مسیح بر اساس تغییرات اقلیمی، دریای سیاه طغیان می‌کند و سیل‌های عظیمی به پا می‌کند. سیل بزرگ دریای سیاه در دره‌ی پستی که امروزه به عنوان تنگه‌ی بسفر می‌شناسیم خرابی‌های بسیار به راه می‌اندازد و دریای سیاه را به مدیترانه پیوند می‌زند.
فرضیه‌ی دیگری که در این زمینه مطرح است شکل‌گیری این تنگه را به دوره‌های زمین شناسی نسبت می‌دهد. در زمانی که صفحات میان قاره‌ها، طی هزاران سال و به کندی شروع به حرکت کردند و شکل‌هایی را پدید آوردند که امروزه به نام خشکی و در مقیاس بزرگ‌تر به نام قاره می‌شناسیم. بر اساس این نظریه‌ی تنگه‌ی بسفر یک دره‌ی عمیق بود که رودی در میان آن جاری بوده است و با فاصله گرفتن صفحات زمین از هم، این دره نیز دستخوش تغییر و تحولات می‌شود. فاصله‌ی طرفین دره از هم بیشتر می‌شود و آب‌های دریاهای اطراف در آن جاری می‌شود.
مقیاس‌های جغرافیایی بسفر
طول متوسط تنگه‌ی بسفر (در زبان ترکی Boğazı) از دریای سیاه تا دریای مرمره حدود 30کیلومتر محاسبه شده است. عرض آن اما در نقاط مختلف این تنگه متفاوت است برای مثال عرض این تنگه در ناحیه‌ی اوموریری و بویوکدره لیمانو حدود 3420 متر است و در ناحیه‌ی کاندیلی تنها 700 متر است.
عمق این تنگه هم در نواحی مختلف متفاوت است عمیق‌ترین نقطه‌ی تنگه 110 متر است و کم عمق‌ترین قسمت آن تنها 18 متر عمق دارد، که در ناحیه‌ی کادیکوی واقع شده است. جالب است بدانید جریان سطحی آب در تنگه‌ی بسفر از سمت دریای سیاه به سوی دریای مرمره است و در قسمت‌های عمیق‌تر جریان آب به صورت دو طرفه وجود دارد.
از مهم‌ترین مناطقی که در اطراف تنگه‌ی بسفر وجود دارند می‌شود به بشیکتاش، روم ایلی حصاری، پاشا باغچه‌سی، آناتولی حصاری، اورتاکوی، آرناووتکوی، بیبک، بیکوز، تارابیا، آنادولوهیزار و اسکودار اشاره کرد.
تنگه‌ی بسفر مادر اساطیر یونانی
ترکیه به دلیل قرار گیری در بخش استراتژیک و تاریخی تمدن، حیات‌اش با افسانه‌ها و اسطوره‌های بی‌شمار گرده خورده است. دولت شهرهای باستانی چون لودیه و ایونیا در این منطقه‌ی جغرافیایی قرار داشتند. شهرهای متمدنی که با داستان‌های اساطیری پیوند دارد. پس دور از ذهن نیست که برخی از این اساطیر گذرشان به بسفر افتاده باشد.
افسانه‌ی ایو
بسفر در اصل از یک واژه‌ی تراکیایی به معنای عبور گاو مشتق شده است. زئوس خدای خدایان عاشق ایو شاهزاده‌ی آراگوس شد. هرا همسر زئوس به این رابطه مشکوک شد، به همین دلیل زئوس برای محافظت ایو از خشم هرا او را تبدیل به گاوی کرد. ایو که به گاو تبدیل شده بود در تنگه‌ی بسفر از هرا فرار کرد. اما نتوانست از چشم تیزبین او مخفی شود و به خشم او در شکل مگس‌های خشمگین بزرگ گرفتار شد. تا اینکه خود را به دریای اژه رساند.
افسانه‌ی جیسون و پشم زرین
بر اساس افسانه‌های باستانی بر دو سوی تنگه بسفر کوه‌های عظیم الجثه‌ای قرار داشت که به محض عبور کشتی‌ها شروع به لرزیدن و سنگ‌های بزرگی را به داخل تنگه پرتاب می‌کردند. این سنگ‌ها به کشتی‌ها برخورد می‌کرد و باعث غرق شدن آن‌ها می‌شد.
جیسون پسر آیسون و از رهبران آرگونت‌ها در سفر خود برای به دست آوردن پشم زرین مسیر خود از دریای سیاه را در تنگه‌ی بسفر ادامه می‌دهد و زمانی که به صخره‌های عظیم الجثه می‌رسد، با درایت و دلاوری‌اش کشتی بزرگ خود را به سلامت عبور می‌دهد و در انتهای سفر به پشم زرین دست پیدا می‌کند.
اگر به زندگی در ترکیه علاقه‌مندید و دوست دارید در این کشور صاحب خانه شوید، راه سختی پیش رو ندارید. شما می‌توانید برای خرید ملک در ترکیه با کارشناسان ام تی سی هوم تماس بگیرید و به‌روزترین اطلاعات مهاجرتی به ترکیه مطلع شوید.
حمل و نقل در تنگه‌ی بسفر
بفسر یک تنگه‌ی بسیار شلوغ و پر ترافیک است. تانکرها‌ی نفتی، کشتی‌ها، قایق‌ها و لند کرافت‌های زیادی در این تنگه در حال عبور مرور هستند. در طول یک سال حدود 48000 کشتی در این تنگه تردد می‌کند. ترافیک تنگه‌ی بسفر 3 برابر کانال سوئز و 4 برابر کانال پاناما است. این خود دلیلی بر اهمیت تنگه‌ی بسفر در مناسبات اقتصادی است.
بر روی این تنگه سه پل معلق ساخته شده است که ناحیه‌ی آسیایی را به ناحیه اروپایی استانبول پیوند می‌زند. پل بسفر در سال 1973 بین محله‌های بیلربی و اورتاکوی به طول 1074 متر تاسیس شد. این پل در ژوئن 2016 به پل شهدای 15 جولای تغییر نام یافت.
پل دوم پل فاتح سلطان محمد (Fatih Sultan Mehmet) است که در سال 1988 بین محله‌های آنادولو حصاری و روملی حصاری افتتاح شد. این پل به طول 1090متر و هشت لاین در امتداد بزرگراه ترانس یورپن که آنکارا را به ادرنه متصل می‌کند قرار گرفته است.
پل سوم به نام پل یاوز سلطان سلیم (Yavuz Sultan Selim) در سال 2016 بین محله‌های گارپیس و پویازکوی تاسیس شد. این پل یکی از طولانی‌ترین پل‌های معلق جهان محسوب می‌شود. طول این پل 1408 متر است که 8 لاین جهت عبور مرور خودروها را شامل می‌شود. همچین از این پل دو خط رفت و برگشت قطار نیز وجود دارد.
برای عبور از پل‌هایی که بر روی تنگه‌ی بفسر ساخته شده‌اند خودروها ملزم به پرداخت هزینه هستند. البته این هزینه تنها از سمت آسیایی دریافت می‌شود. عابرین پیاده و دوچرخه سوارها نیز اجازه‌ی عبور از هر سه پل را ندارند.
علاوه بر پل‌هایی که بر روی تنگه تاسیس شده‌اند، در سال‌های اخیر و با کمک علمی و فنی کشورهای خارجی، به ویژه ژاپن، تونل‌هایی در نقاط کم عمق‌تر بسفر تاسیس شده، که معروف‌ترین آن تونل اوراسیا به طول 4 و 5 کیلومتر در 2 باند است که تنها خودروها و مینی بوس‌ها اجازه‌ی تردد از آن را دارند.
گردش در بسفر
سواحل اطراف تنگه‌ی بسفر محبوب‌ترین مناطق گردشگری شهر استانبول محسوب می‌شود. به ویژه در فصل تابستان و آب و هوای مدیترانه‌ای این سواحل. بسیاری از بناهای تاریخی استانبول در سواحل این تنگه بنا شده‌اند. علاوه بر نقاط تاریخی بسیاری از هتل‌ها، رستوران‌ها، باغ‌ها و پارک‌ها و نیز مناطق گردشگری استانبول در این منطقه بنا شده است.
- مسجد ایاصوفیه
این بنا شاهکار معماری بیزانسی در سال 532 میلادی و به دستور ژوستین اول ساخته شد. ایاصوفیه در ابتدا کلیسایی برای عبادت مسیحیان روم شرقی بود و در دوره‌ی اسلامی به یکی از بزرگ‌ترین مساجد عالم اسلام تبدیل شد. ایاصوفیه نماد ترکیه، استانبول و تنگه بسفر است. این مسجد زیبا و بزرگ از زمان آتاتورک به عنوان موزه شناخته می‌شد و در سال‌های اخیر و به دستور اردوغان دوباره به عنوان مسجد معرفی شد.
- مسجد سلیمانیه
یکی از مشهورترین بناهای تاریخی استانبول است. معماری این بنا ترکیبی از هنر بیزانسی و اسلامی است. قدمت این مسجد به سال 1550 میلادی و به دستور سلطان سلیمان اول باز می‌گردد. این مسجد زیبا با گلدسته‌ها و طاق‌های زیبا در کنار سواحل بسفر و در نزدیکی بازار واقع شده است.
- قلعه‌ی روملی
این بنا در سال 1541 و در باریک‌ترین نقطه‌ی تنگه بسفر که اهمیت حفاظتی بالایی دارد ساخته شده است. این قلعه موسوم به دژ روملی شامل 3 برج اصلی و 13 برج دیده‌بانی است و یکی از جاذبه‌های پرطرفدار استانبول است.
- کاخ توپکاپی یا توپ قاپی
از قصرهای معروف امپراطوری استانبول است که در سال 1459 به دستور سلطان محمد فاتح ساخته شده است. این کاخ در منطقه‌ی شاخ طلایی و در مجاورت دریایی مرمره ساخته شده و منظره‌ی دل‌انگیزی در بسفر را پدید آورده است.
- برج گاتالا
برج گالاتا شاهکار معماری رومنس است و در دوران قرون وسطی با کاربردی نظامی در حاشیه بسفر ساخته شده است. این بنای تاریخی ضمن تبدیل شدن به موزه شامل کافه و رستوران برای پذیرایی از گردشگران است.
- آب‌انبار باسیلیکا
از جمله سازه‌های زیر زمینی شهر استانبول است که قدمت آن به امپراطوری بیزانس و ژوستینین باز می‌گردد. هدف از تاسیس این آب انبار تامین آب آشامیدنی مردم قسطنطنیه بود که طی هزاران با همین کاربری به حیات خود ادامه داد. این بنا امروز به موزه‌ای همراه با امکانات رفاهی مانند کافه تبدیل شده است.
- آکواریوم استانبول
این مرکز تفریحی در نزدیکی ساحل بسفر ساخته شده است و یکی از عالی‌ترین و متنوع‌ترین آکواریوم‌های جهان محسوب می‌شود. شما می‌توانید ساعت‌ها در دالان‌های تو در توی این آکاواریوم گردش کنید و از دیدن ماهی‌ها و جانوران دریایی لذت ببرید.
- کاخ دولما باغچه
این کاخ در بخش اروپایی استانبول واقع شده است. در فاصله‌ی سال‌های 1889 تا 1909 به عنوان مرکز امور اداری عثمانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
- کاخ بیلربیی
این کاخ با نام بیگلر بیگی به معنای بزرگ بزرگان در منطقه اسکودار واقع در بخش آسیایی ساخته شده است. این کاخ موزه که اقامتگاه تابستانی پادشاهان عثمانی هم محسوب می‌شده، از نظر جغرافیایی در یکی از حساس‌ترین نقاط بسفر یعنی دهانه‌ی تنگه بنا شده است.
- کاخ کوچوکسو
این کاخ در بخش آسیایی استانبول و در محله‌ی بیکوز واقع شده است. عبدالمجید اول پادشاه عثمانی در سال 1823 دستور ساخت این بنا را صادر کرد. کوچوکسو در کناره‌ی بسفر بنا شده شده است.
تا به حال به تنگه بسفر سفر کرده‌اید؟ منتظر نظرات شما در مورد این تنگه‌ی زیبا هستیم.
