موزه و کاخ توپکاپی، واقع در استانبول، ترکیه، به عنوان شاهدی باشکوه از تاریخ غنی و میراث فرهنگی این شهر است. این مجموعه تاریخی تقریباً چهار قرن به عنوان اقامتگاه اصلی سلاطین عثمانی بوده است و اکنون پذیرای بازدیدکنندگان از سراسر جهان است تا در زمان قدم به عقب بردارند و گنجینههای آن را کشف کنند. در این مقاله به معرفی این جاذبه دیدنی استانبول میپردازیم و اطلاعات ضروری را برای بازدیدی غنی ارائه میدهیم.
کاخ توپکاپی کجاست؟
کاخ توپکاپی در استانبول ترکیه واقع شده است. این کاخ در شبهجزیره تاریخی استانبول، دماغه مشرف به شاخ طلایی، تنگه بسفر و دریای مرمره واقع شده است. این کاخ به راحتی در داخل شهر قابل دسترسی است و یک مکان برجسته فرهنگی و تاریخی در استانبول است.
تاریخچه کاخ توپکاپی
تاریخچه کاخ توپکاپی ملیلهای است که با نخهایی از قدرت سیاسی، ثروت و نفوذ فرهنگی بافته شده است. این بنا توسط سلطان محمد فاتح در سال 1453، اندکی پس از سقوط قسطنطنیه، به عنوان نمادی از تسلط جدید امپراتوری عثمانی ساخته شد. ساخت آن توسط محمد دوم آغاز شد و بعداً توسط سلاطین دیگر توسعه یافت. این کاخ در سال 1465 تکمیل شد و بیش از 400 سال به عنوان پایتخت امپراتوری عثمانی خدمت کرد (از پایان قرن پانزدهم تا قرن نوزدهم به عنوان مرکز حکومت عثمانی و اقامتگاه سلاطین بوده است).
بیشتر بخوانید: راهنمای بازدید از کاخ دولما باغچه؛ بزرگترین عمارت استانبول
بخشهای اصلی کاخ و موزه توپکاپی
کاخ و موزه توپکاپی مجموعهای وسیع با چندین بخش متمایز است که هر کدام دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی خاص خود هستند. در ادامه شما را با قسمتهای اصلی کاخ توپکاپی آشنا میکنیم.
حیاط اول (Alay Meydanı)
حیاط اول در کاخ توپکاپی به عنوان محوطه ورودی این مجموعه تاریخی عمل میکند و نگاه اولیهای به معماری و بافت تاریخی کاخ ارائه میدهد. همانطور که بازدیدکنندگان از طریق این حیاط حرکت میکنند و وارد کاخ میشوند، به کشف تاریخ غنی و میراث فرهنگی کاخ توپکاپی ادامه میدهند. این بزرگترین حیاط کاخ است و دارای چندین ساختار و نقاط دیدنی است.
- حیاط اول با فوارهها و باغهای مختلف آراسته شده است و فضایی آرام و دلنشین را ایجاد میکند. دروازه سلام (Bâbüsselâm) دروازه اصلی ورودی به کاخ است و انتقال از حیاط اول به بقیه مجموعه را نشان میدهد. بازدیدکنندگان از این دروازه عبور میکنند تا وارد کاخ شوند و آن را به نقطه شروع نمادینی برای کاوش خود تبدیل میکنند.
- کلیسای ایا ایرنه (Hagia Irene) که در انتهای شمالی حیاط اول قرار دارد، یکی از قدیمیترین کلیساهای مسیحی استانبول است. این کلیسا در ابتدا در قرن چهارم ساخته شد و به عنوان یک کلیسای ارتدکس شرقی خدمت میکرد. امروزه از آن به عنوان محل برگزاری کنسرت استفاده میشود و معمولاً بخشی از تور موزه کاخ توپکاپی نیست.
- در مجاورت کلیسای ایا ایرنه، میتوانید محلههای سابق پیاده نظام نخبه عثمانی، محله ینیچرها (Yeniçeri Ocağı) را بیابید. ینیچرها به وفاداری خود به سلطان معروف بودند و نقش مهمی در تاریخ عثمانی داشتند.
حیاط دوم (Divan Meydanı)
حیاط دوم در کاخ توپکاپی یک منطقه تاریخی مهم در مجموعه کاخ است و به بازدیدکنندگان نگاه عمیقتری به عملکردهای اداری و سیاسی امپراتوری عثمانی میدهد. صحن دوم مکانی است که دستگاههای سیاسی و اداری امپراتوری عثمانی در آن فعالیت میکردند. این مکان مملو از شگفتیهای معماری و اهمیت تاریخی است و آن را به بخشی ضروری از موزه کاخ توپکاپی برای بازدیدکنندگان علاقهمند به درک فرآیندهای حکمرانی و تصمیم گیری دوران عثمانی تبدیل میکند. ویژگی اصلی صحن دوم، به شرح زیر است.
- اتاق شورای شاهنشاهی است که به دیوان معروف است، محل اتخاذ تصمیمات مهم امپراتوری بود و محل ملاقات وزیران و مقامات عالیرتبه بود که به سلطان مشاوره میدادند. این یک ساختمان مجلل تزئین شده و از نظر تاریخی مهم با فضای داخلی خیره کننده است.
- کتابخانه اندرون (Kütüphane) که در مجاورت اتاق شورای امپراتوری قرار دارد، زمانی مجموعهای از دستنوشتهها و اسناد گرانبها را در خود جای داده بود. این کتابخانه یک جواهر معماری با طرحهای آراسته است که هنر آن زمان را به نمایش میگذارد.
- خزانه (Hazine-i Âmire)، بخشی از حیاط دوم، مجموعهای قابل توجه از آثار با ارزش و جواهرات گرانبها از دوره عثمانی را در خود جای داده است. بازدیدکنندگان میتوانند از خنجر توپکاپی، الماس (Spoonmaker’s Diamond) و دیگر قطعات با ارزش تاریخی کاخ توپکاپی موزه اسلامی شگفتزده شوند.
- دسترسی به حیاط دوم از طریق دروازه فیلیسیتی، دروازه سعادت (Bâbüssaâde) انجام میشود که به عنوان ورودی از حیاط اول عمل میکند. این دروازه نماد گذار از حیاط اول عمومیتر به مناطق اداری و انحصاریتر کاخ است.
حیاط سوم (Enderun Avlusu)
حیاط سوم در کاخ توپکاپی قلب مجموعه کاخ است که بسیاری از وظایف مهم امپراتوری عثمانی در آن انجام میشد. این حیاط بخش مرکزی موزه کاخ توپکاپی است و به بازدیدکنندگان اطلاعاتی در مورد مدیریت امپراتوری، سیستم قضایی و پناهگاه درونی سلطان ارائه میدهد. این حیاط همچنین نمایانگر کارکردهای خصوصی و اداری کاخ از جمله مراسم حضور سلطان و اجرای عدالت است. ساختمانها و محیط اطراف حیاط سوم نشاندهنده مجلل، فرهنگ و حکومت امپراتوری عثمانی در دوران شکوفایی آن است و آن را به بخشی از کاخ و موزه توپکاپی برای علاقهمندان به تاریخ و کاوشگران فرهنگی تبدیل میکند. در ادامه مروری بر حیاط سوم خواهیم داشت.
- اتاق تماشاگران (Mecidiye Köşkü) ساختمانی کلیدی در حیاط سوم است که سلطان در آن سفرا، وزیران و مقامات خارجی را پذیرایی میکرد. به زیبایی با کاشیهای زیبا و دیگر طرحهای پر نقش تزئین شده است.
- کتابخانه امپراتوری (Kütüphane) در حیاط سوم بخشی از مدرسه اندرون بود که جوانانی را که آرزوی خدمت به امپراتوری را داشتند آموزش میداد. این ساختمان گواهی بر قدردانی امپراتوری عثمانی از دانش و فرهنگ است.
- برج عدالت (Adalet Kulesi) یکی از ویژگیهای بارز حیاط سوم است. این برج نماد تعهد سلطان به عدالت و انصاف است. برج عدالت نمایی پانوراما از استانبول و مناطق اطراف را ارائه میدهد.
- مبل سلطنتی (Sofa-i Hümayun)، آپارتمانها و غرفههای امپراتوری، از جمله اتاق خصوصی سلطان مورات سوم (Has Oda)، در داخل حیاط سوم واقع شدهاند. این محوطههای زندگی نگاهی اجمالی به زندگی خصوصی سلطان و خانوادهاش دارد.
- حیاط سوم همچنین دارای باغها و محوطههای زیبا است که فضایی آرام و زیبا را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند.
حیاط چهارم (Sofa-i Hümayun)
حیاط چهارم در کاخ توپکاپی منطقهای است که اقامتگاه خصوصی سلطان و اتاقهای مختلف در آن قرار دارد. این حیاط بخشی ضروری از کاخ توپکاپی است، زیرا جنبههای خصوصی و شخصی زندگی در کاخ را به نمایش میگذارد. این به بازدیدکنندگان اجازه میدهد تا خود را در مجلل و زیبایی معماری که محل زندگی سلاطین عثمانی را تعریف میکرد غوطهور کنند. حیاط چهارم تضاد منحصر به فردی را با مناطق اداری و عمومی کاخ ارائه میدهد و نمای کلی از زندگی در اقامتگاه امپراتوری عثمانی را ارائه میدهد. در ادامه ویژگیهای حیاط چهارم شرح داده شده است.
- هاس اودا (Has Oda) یک اتاق مجلل تزئین شده و اتاق خصوصی سلطان مورات سوم است که سلطان در آن امور شخصی خود را انجام میداده و میزبان مخاطبان خصوصی بوده است. این اتاق به دلیل کاشیکاریهای پر نقش و مبلمان مجلل خود مشهور است.
- اتاق ختنه (Sünnet Odası)، فضای بصری خیرهکنندهای است که با کاشیهای ایزنیک آبی و سفید تزئین شده است. از این اتاق برای مراسم ختنه شاهزادگان جوان استفاده میشد.
- غرفه بغداد (Bağdat Köşkü) یکی از زیباترین و آرامترین قسمتهای صحن چهارم با کاشیکاریهای نفیس و محوطه باغی دلپذیر است که آرامش را ارائه میدهد.
- جاده طلایی (Altın Yol) گذرگاهی است که بخشهای مختلف حیاط چهارم را به هم متصل میکند. واژه طلایی از تزئینات و کتیبههای طلایی که در این مسیر یافت میشود، گرفته شده است.
حرمسرای امپراتوری (Harem Dairesi)
حرمسرا در کاخ توپکاپی یکی از جذابترین و از نظر تاریخی مهمترین بخشهای مجموعه کاخ است. این محل به عنوان محل زندگی خصوصی سلطان، خانواده و صیغههایش عمل میکرد. حرمسرا بینشهای منحصر به فردی از ساختار اجتماعی، زندگی خانوادگی و نقش زنان در دربار عثمانی ارائه میدهد. بازدیدکنندگان حرم امپراتوری میتوانند اتاقها، حیاطها و فضاهای نشیمن مختلف را کاوش کنند و درکی از پویاییهای اجتماعی پیچیده، سلسله مراتب و زندگی روزمره در حرم کاخ توپکاپی به دست آورند. معماری، هنر و تاریخ این بخش، بینشهای ارزشمندی را در مورد فرهنگ امپراتوری عثمانی و نقش زنان در دربار امپراتوری ارائه میدهد. این بخشی ضروری از موزه کاخ توپکاپی است و تجربهای منحصر به فرد و جذاب را برای علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ عثمانی ارائه میدهد.
- حرمسرا مجموعهای هزارتویی از اتاقها، حیاطها و محلههای نشیمن به هم پیوسته است. این محوطه شامل بیش از 300 اتاق است که در بخشهای مختلف پراکنده شدهاند که هر کدام هدف و اهمیت خاص خود را دارند.
- حیاط خواجههای سیاه (Kızlar Ağası) محل تجمع نگهبانانی بود که وظیفه نگهبانی و حفاظت از حرمسرا را بر عهده داشتند.
- حیاط خواجههای سفید (İkinci Avlu) یکی از محلهای اصلی تجمع مسئولان حرمسرا بود، خواجههای سفید نقشهای مختلفی مانند وظایف اداری در حرمسرا داشتند.
- اتاق ملکه مادر (Valide Sultan Dairesi) بخش مرکزی حرمسرا بود، ملکه مادر (والیده سلطان) نفوذ قابل توجهی در دربار عثمانی داشت.
- حرمسرا برای زنان صیغهای سلطان نیز محل زندگی جداگانهای داشت که بر اساس رتبه آنها ترتیب داده شده بود. برخی از زنان صیغهای به شهرت رسیدند، در حالی که برخی دیگر در اقامتگاههای متوسطتری باقی ماندند. محبوبترین صیغههای سلطان منطقه مخصوص به خود را داشتند که به صحن محبوبیت (Gözdeler Dairesi) معروف بود. آنها از امتیازات و نفوذ بیشتری در حرمسرا برخوردار بودند.
- حجرههای سلطان (Şehzade Dairesi) اتاقهای خصوصی سلطان در حرم بودند که سلطان با همسران و کنیزهای مورد علاقهاش در آنجا اقامت داشت.
- حرمسرا دارای تعدادی حمام ترکی (Hammam) است که نشان دهنده اهمیت نظافت و مراقبت شخصی در دربار عثمانی است.
کاخ بیرونی توپکاپی (Birûn)
کاخ بیرونی در کاخ توپکاپی به بخشی از مجموعه کاخ اطلاق میشود که شامل ساختمانهای مختلف اداری و خدماتی است. این منطقه از بخشهای خصوصی و مسکونی کاخ متمایز است و نقش مهمی در عملکرد روزانه دربار عثمانی ایفا میکند. در ادامه یک نمای کلی از کاخ بیرونی شرح داده شده است.
- دروازه سلام (Bâbüsselâm) به حیاط چهارم کاخ منتهی میشود و نقطه ورودی قابل توجهی برای بازدیدکنندگان است.
- اصطبلهای خصوصی (Has Ahır) مسئول نگهداری اسبهای سلطان و همچنین اسبهایی بود که برای اهداف تشریفاتی استفاده میشدند.
- این منطقه نشان دهنده اهمیت فرهنگ سوارکاری در دربار عثمانی است.
- اتاقنشینان (Has Odacılar) به عنوان خدمتگزار سلطان خدمت میکردند و بر جنبههای مختلف زندگی روزمره او نظارت میکردند و به نیازهای شخصی او کمک میکردند.
- آقاها و ملازمین (Aghalar ve Çavuşlar) بخشی است که شامل مقامات مختلفی بود که در اداره و امنیت سلطان نقش داشتند.
- نانوایی (Sarıca Kazan Dairesi) در کاخ بیرونی مسئول تولید نان برای کل مجموعه کاخ از جمله حرمسرا و دربار بود.
- آشپزخانه امپراتوری (Matbah-ı Âmire) مسئول تهیه غذا برای سلطان و دربار او بود و بخش مهمی از تاریخ آشپزی کاخ است.
- ضرابخانه سلطنتی (Darphane) مسئول تولید سکههای امپراتوری عثمانی بود.
- دفترخانه (Hazine Dairesi) مسئول ایجاد اسناد و مدارک رسمی امپراتوری بود.
بازدید از کاخ و موزه توپکاپی
مجموعه موزه کاخ توپکاپی واقع در سرایبورنو (نقطه سراگلیو) که مشرف به دریای مرمره و تنگه بسفر مستقیم در شبهجزیره تاریخی (ناحیه فاتح) استانبول است. در ادامه اطلاعات بیشتری برای بازدید از کاخ و موزه توپکاپی در اختیار شما قرار دادهایم.
ساعت بازدید کاخ توپکاپی
کاخ توپکاپی ترکیه همه روزه به جز سهشنبهها باز است و ساعت کاری از 9 تا 18 میباشد.
قیمت بلیط کاخ توپکاپی استانبول
قیمت ورودی کاخ توپکاپی استانبول برای بخشهای مختلف کاخ متفاوت است و معمولاً بلیطهای جداگانهای برای حرمسرا، خزانهداری و منطقه اصلی کاخ وجود دارد. قیمت بلیط کاخ توپکاپی + حرمسرا + ایا ایرنه، 950 لیر است. قیمت بلیط کاخ توپکاپی + ایا ایرنه، 750 لیر است. همچنین معمولاً برای دانشجویان و سالمندان تخفیف در هزینه بلیط کاخ توپکاپی در نظر گرفته میشود.
لوکیشن کاخ توپکاپی
چگونه به کاخ توپکاپی برویم؟ این کاخ موزه استانبول در شرق منطقه فاتح استانبول واقع شده است. سیستم حمل و نقل عمومی T1 (تراموا 1) راحتترین راه برای رسیدن به منطقه سلطان احمد است که تنها 5 دقیقه پیاده از ایستگاه تراموا سلطان احمد و گلهانه تا کاخ توپکاپی فاصله دارد. فاصله ایستگاه تراموا گلهانه تا موزه تنها 600 متر است در حالی که از ایستگاه تراموا سلطان احمد 700 متر است که این مسیر به دروازه امپراتوری و پس از حیاط اول کاخ توپکاپی منتهی میشود.
Address : Cankurtaran Mah. Babı Hümayun Cad. No:1 34122 Sultanahmet/Fatih/İstanbul
سخن پایانی
کاخ و موزه توپکاپی قرنها از تاریخ و غنای فرهنگی عثمانی را در خود جای داده است. این مکانی است که در آن گذشته زنده میشود و پنجرهای به زندگی مجلل سلاطین و حکومت پیچیده امپراتوری عثمانی ارائه میدهد. چه از علاقهمندان به تاریخ، چه عاشق هنر، یا مسافرتی که به دنبال غوطهورشدن در میراث استانبول هستید، بازدید از کاخ توپکاپی همراه با راهنمای فارسی کاخ توپکاپی سفری به گذشته است که به زودی فراموش نخواهید کرد.
ممنون که تا انتهای مقاله همراه امتیسی هوم بودید. اگر به خرید ملک در ترکیه علاقهمند هستید برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره حداقل قیمت خرید ملک در ترکیه برای اقامت با همکاران ما در تماس باشید.